Mreža organizacija osoba s invaliditetom Crne Gore obavještava Ministarstvo rada i socijalnog staranja, kao i širu javnost da neće učestvovati u javnim konsultacijama prilikom izrade Predloga zakona o izmjenama i dopunama Zakona o profesionalnoj rehabilitaciji i zapošljavanju lica sa invaliditetom zbog razloga koje su članovi Radne grupe ispred NVO i usmeno saopštili ministru rada i socijalnog staranja, a nakon širih konsultacija koje su članice Mreže održale u Baru, 24. jula o.g. 

Naime, radi podsjećanja javnosti i transparentnog zastupanja interesa osoba s invaliditetom isičemo da je prva Radna grupa formirana još u prvoj polovini 2015. U toku 2016. nakon drugog sastanka Radne grupe rad na izmjenama i dopunama Zakona o profesionalnoj rehabilitaciji i zapošljavanju lica sa invaliditetom je stopiran zbog potrebe da se izradi Analiza o mogućnosti izdvajanja Fonda za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje lica sa invaliditetom iz Zavoda za zapošljavanje Crne Gore kao samostalnog pravnog lica, što je bila i mjera Akcionog plana Strategije za integraciju OSI za 2016.

U vezi s tim, ni planirane izmjene i dopune Zakona definisane Programom rada Vlade u 2016. se nijesu desile.

S obzirom na to da je Ministarstvo reaktiviralo rad Radne grupe nakon izrađene Analize, ali imajući u vidu činjenicu da je ovaj dokument, rješenjem ministra rada i socijalnog staranja, oznaćen tajnim, te da pristup ovom dokumentu imaju samo osobe kojima je to ministar omogućio Mreža neće učestvovati u javnim konslutacijama, a članovi Radne grupe ispred NVO neće učestvovati u radu Radne grupe jer je njihovo ravnopravno učešće onemogućeno odlukom ministra i Vlade.

Ukazujemo da je ovakva odluka nadležnog Ministarstva u direkntoj suprotnosti s obavezama države preuzetim ratifikacijom Konvencije UN o pravima osoba s invaliditetom, a posebno je zabrinjavajuća nakon Zaključnih razmatranja Komiteta iz septembra 2017. u vezi s opštim obavezama države (članovi 1 - 4)

"Komitet preporučuje državi potpisnici da nastavi napore da redovno razmatra postojeću legislativu i nacrte u redovnim i potpuno pristupačnim konsultacijama s osobama s invaliditetom i njihovim predstavničkim organizacijama i da obezbijedi da procjene uticaja na invaliditet čine sastavni dio legislacionog procesa; i (b) Opredijeli vidljiva, dovoljna i koherentna finansijska sredstva za razvoj i primjenu zakona, politika i strategija koje su relevantne za primjenu Konvencije, uključujući i one koje se odnose na Strategiju za integraciju osoba sa invaliditetom. 8. Komitet je zabrinut zbog nedostatka redovne i održive podrške za organizacije osoba s invaliditetom, posebno na lokalnom nivou. Takođe je zabrinut i zbog nedostatka transparentnog i efektivnog mehanizma za redovne konsultacije osoba s invaliditetom i njihovih organizacija. 9. Komitet preporučuje državi potpisnici da obezbijedi adekvatna i održiva finansijska sredstva za organizacije osoba s invaliditetom. Takođe, preporučuje da država potpisnica osigura efektivno učešće i konsultacije s organizacijama osoba s invaliditetom, uključujući one koji predstavljaju žene s invaliditetom, djecu s invaliditetom, osobe s djelimičnim i potpunim oštećenjem sluha i osobe s prihosocijalnim i/ili intelektualnim invaliditetom na nacionalnom i lokalnom nivou kroz transparentan okvir u vezi sa zakonom i kreiranjem politika."

Dodatno, zabrinjavaju i razlozi označavanja ovog dokumenta tajnim, posebno imajući u vidu da Zakon o tajnosti podataka propisuje da se dokumentu određuje oznaka INTERNO kako bi se spriječile štetne posledice za ostvarivanje funkcije organa (Član 12 Zakona o tajnosti podataka).

Pitamo ministra rada i socijalnog staranja kakve bi štetne posledice nastupile po Ministarstvo na čijem je čelu da je predmetna Analiza, odnosno podaci iz nje javni?  

Ukazujemo da je ovo jasna politička odluka koja odražava odnos prema članovima Radne grupe ispred NVO, ali i posebno prema osobama s invaliditetom.

S obzirom na to da ministar Purišić, kao ovlašćeno lice, ima mogućnost periodičnog preispitivanja tajnosti podataka na osnovu kojeg se može promijeniti ili ukinuti stepen tajnosti podataka (član 18 Zakona o tajnosti podataka), a na osnovu preporuke komisije koju formira, očekujemo da u najkraćem, u odnosu na izneseni zahtjev članova Radne grupe ispred NVO i sada i Mreže OSI, postupi u skladu sa svojim ovlašćenjima.

U suprotnom, nadamo se da Evropska komisija neće dati zeleno svijetlo za akt u čijem kreiranju nijesu učestvovale osobe s invaliditetom i predstavnici njihovih organizacija.

Obavještavamo vas da će članovi Radne grupe ispred NVO i organizacije koje su ih podržale ostati do daljeg pri svom sttavu, odnosno do momenta dok Ministarstvo, odnosno Vlada ne omoguće pristup dokumentu i ne stave ga na raspolaganju jednako svim članovima Radne grupe. 

U ime MOOSICG Milenko Vojičić