Univerzitet Donja Gorica u okviru projekta Gender mainstreaming u visokom obrazovanju UNIGEM organizovao je tokom jula 2024. niz gostujućih radionica i predavanja u oblasti rodne ravnopravnosti i rodno zasnovanog nasilja, nasilja u porodici, invaliditeta iz rodne perspektive i ljudskih prava LGBTIQ osoba. Cilj ovih aktivnosti je edukacija nastavnog osoblja, kao i prilagođavanje nastavnih planova i programa ovim značajnim temama.
U okviru ovih aktivnosti, u saradnji sa Kancelarijom za rodnu ravnopravnost Glavnog grada organizovano je više radionica.
Prvu radionicu održala je Aet Salh, na temu Zašto je rod naše pitanje? Na samom početku, kao primarno pitanje bilo je razlikovanje pola i roda, čija je diferencijacija važna jer je ključna za razumijevanje bioloških i društveno-kulturnih aspekata identiteta i ravnopravnosti. Gospođa Salh je naglasila da se rodna pravila usvajaju u porodici, školi i kroz cjelokupan proces socijalizacije, ali da je snažan uticaj tradicije u našem društvu, i da tradicija ne bi smjela postojati na uštrb ljudskih prava svakog pojedinca. Posebno značajan segment radionice bila je tema Virdžine, fenomena ukorjenjenog u crnogorskom društvu, a čija spoznaja je važna za podizanje svijesti o nekadašnjem položaju žena u Crnoj Gori. Trenerica je istakla da je krucijalno njegovanje jednakih šansi za žene i muškarce bez obzira na njihove različite biološke predispozicije. Učesnici su sa trenericom diskutovali o femicidu, različitim oblicima nasilja s akcentom na probleme u zakonodavstvu i radu sudova u pojedinim slučajevima. Gospođa Salh je radionicu završila osvrtom na promjene u odnosu na pomenute društvene probleme, govoreći da izvjesne promjene u našem društvu postoje, ali da su tradicionalni obrasci ponašanja, posebno u oblasti obrazovanja, i dalje prisutni.
Narednu radionicu, na temu Invaliditet iz rodne perspektive, održala je Anđela Radovanović. Radionicu je koncipirala na način što je podijelila na teorijski i praktični dio, a na kraju ostavila je vremena za diskusiju, komentare i pitanja. Na početku je dala koncizan osvrt na istorijat odnosa društva prema osobama s invaliditetom, s akcentom na mnoge važne ličnosti koji su doprinijele podizanju svijesti o osobama s invaliditetom. Poseban dio posvetila je ženama s invaliditetom koje su istorijski, ne samo kao lica s invaliditetom bile diskiminisane. U nastavku je učesnike upoznala sa modelima pristupa invalidnosti, sa primjerima iz prakse. Poslije teorijskog dijela, učesnici su podijeljeni u grupe u okviru kojih su proučavali različite studije slučaja i primjenjivali naučeno. Radionicu je trenerica završila zaključkom da osobe s invalididtetom nemaju posebne potrebe ili posebna prava, već su i prava i potrebe u generalnom smislu svima istovjetne, ali da su kod lica sa invalididtetom specifični načini zadovoljenja tih potreba, i da društvo treba da promijeni ugao posmatranja lica sa invaliditetom.
Radionicu na temu Ljudska prava LGBTIQ osoba, održala je Marica Vlahović. Radionica je započela osvrtom na istorijat LGBTIQ-a, početke i okidače prve Parade ponosa, položaj LGBTIQ osoba kroz XX vijek u različitim dijelovima svijeta, s akcentom na Crnu Goru. Zatim se trenerica fokusirala na detaljno objašnjenje LGBTIQ simbola, njihovih značenja, razlozima nastanka. Poseban fokus radionice bio je na crnogorskom zakonodavstvu, praktičnoj primjeni zakona i procedura u odnosu na LGBTIQ populaciju, promjenama istih i planovima za budućnost, novim predlozima koji čekaju svoj epilog kao i preprekama u realizaciji postojećih strategija. Veoma važan dio radionice bila je diskusija koja je pratila svaki segment radionice, gdje su učesnici imali priliku da prokomentarišu njihova iskustva u odnosu na LGBTIQ osobe, riješe neke od svojih dilema, nauče nešto novo kao i da iskažu svoje mišljenje. Radionica je završila zajedničkim zaključcima u odnosu na trenutnu situaciju u Crnoj Gori, svakodnevne probleme u funkcionisanju LGBTIQ osoba, i predlozima o nastavku edukovanja mladih na ovu temu, sa akcentom na Univerzitet.
Predavanje na temu Rodno zasnovano nasilje i nasilje u porodici održala je Ida Kolinović, sekretarka Sekretarijata za socijalno staranje Glavnog grada Podgorica. Kroz interaktivno predavanje, učesnici su imali priliku da steknu nova znanja ali i iznesu svoje mišljenje i prodiskutuju o različitim vrstama i oblicima nasilja, međunarodno - pravnim i nacionalnim sistemima zaštite, prevencije i podrške za žrtve nasilja. Posebno je istaknut oblik psihičkog nasilja - zanemarivanje , koje je pored toga što ima posljedice teže od nasilja koje podrazumjeva neki oblik činjenja i teško dokazivo. Gospođa Kolinović je akcenat stavila na djeci, odnosno uticaju nasilja na njihov psiho- fizički razvoj, naglašavajući da dijete koje je svjedok je ujedno i žrtva nasilja. Predavanje je u svim segmentima propraćeno rezultatima istraživanja koje je sprovela gospođa Kolinović.
Izvor: UDG
Pripremila: Dajana Vuković