PRIME festival završen je sa uzburkanim emocijama koje su kod publike izazvali dokumentarni filmovi o primjeni konverzione terapije nad LGBT osobama na Balkanu i o borbi sa bolešću zavisnosti u Crnoj Gori, dok se na panelu govorilo o kvalitetu suživota u našoj zemlji.
Gošća segmenta predstavljanja medijskih proizvoda pod nazivom Ljudska prava i mediji bila je novinarka TV NOVA M Željka Mirković, dok se na radionici govorilo o terminologiji koja se koristi u crnogorskim medijima vezano za marginalizovane i ranjive grupe.
Posljednje veče PRIME festivala bilo je možda i najemotivnije kad su u pitanju projekcije dokumentaraca, jer su ostvarenja Konverzija: Nasilje o kojem se ćuti" i Zavisnost: Drugi ugao prikazavši izazove sa kojima se suočavaju pripadnici LGBT zajednice i zavisnici od psihoaktivnih supstanci u Crnoj Gori šokirali i rasplakali prisutne. Iz publike se mogla čuti poruka da bi ove filmove trebalo emitovati širom zemlje i da bi trebalo svako da ih vidi, a kao i projekcije prethodnih večeri i ova je završena gromoglasnim aplauzom. Reditelj Nikola Vukčević na kraju se zahvalio svima koji su posjetili PRIME festival tokom prethodna tri dana, kao i učesnicima i organizacijama zaslužnim za ovu manifestaciju.
Dokumentarac ZAVISNOST bavi se problemom zavisnosti, diskriminacijom i stigmatizacijom sa kojom se suočavaju sadašnji i bivši korisnici psihoaktivnih supstanci. Dokumentarac prati nekoliko protagonista i njihove ispovijesti vezane za borbu protiv zavisnosti od psihoaktivnih supstanci: Bobana Sekulića, bivšeg zavisnika, koji danas u okviru NVO CAZAS aktivno radi na promociji i implementaciji programa smanjenja štete u odnosu na HIV i Hepatitis; Mariju Zogović, bivšu zavisnicu koja radi pri Kancelariji za prevenciju zavisnosti Glavnog grada Podgorice; kao i anonimnog zavisnika koji se nakon 20 godina konzumiranja psihoaktivnih supstanci prijavio za program supstitucije, u nadi da će jednoga dana i u potpunosti uspjeti da se oslobodi poroka.
Šokantni dokumentarni film KONVERZIJA - nasilje o kome se ćuti”, koji je možda izazvao i najviše pažnje, s obzirom da se bavi temom o kojoj se praktično ne govori u Crnoj Gori, prikazao je istraživanje primjene konverzione terapije na Balkanu. Prateći mladog LGBTIQ+ aktivistu, u njegovim naporima da otkrije slučajeve ove pojave, otkrio je niz šokantnih ispovijesti, uključujući i posljedice terapije. O ovom zabrinjavajućem fenomenu u filmu su govorili Bojana Jokić i John Barac iz NVO LGBT Forum Progres; psihijatar Radoje Cerović, psihološkinja Marija Šarić, kao i Delila Hasanbegović iz Sarajevskog otvorenog centra.
Crna Gora je zemlja suživota, ali je potrebno uraditi još mnogo toga kako bi zaista bili građansko društvo sa jednakim mogućnostima za sve - poručeno je sa panela Da li je Crna Gora zemlja suživota? čija moderatorka je bila Snežana Nikčević, programska koordinatorka NVO 35mm.
Na panelu su govorili direktorica Direktorata za ljudska prava Mirjana Vlahović Andrijašević, predsjednik Upravnog odbora zajednice opština Dušan Raičević i Elvis Beriša, izvršni direktor NVO Romska organizacija mladih Koračajte sa nama - Phiren Amenca.
Vlahović Andrijašević je istakla da je potreba svakog društva je razvijanje građanske svijesti, kako bismo bili društvo jednakosti i pravde, te da su istraživanja pokazala da je najveći stepen diskriminacije u crnogorskom društvu prema LGBT i romsko - egipćanskoj populaciji.
Raičević je rekao da Opština Bar nastoji da osluškuje potrebe svojih građana i da kreira takve akte kojima će moći da odgovori na njihove potrebe. Istakao je da se intezivno radi na rješevanju problema beskućnika, kao i osoba u socijalnoj potrebi, za šta se koriste sredstva koja Opština Bar prihoduje.
"Crna Gora jeste zemlja suživota, ali to moramo stalno pokazivati djelima, kako to na kraju ne bi ostao samo mit, odgovorio je na pitanje iz naslova panela, dodavši je ponosan što je ove godine prvi put u Bar u Opštini obilježen i Svjetski dan Roma.
Beriša je ukazao na to da "na papiru Crna Gora jeste zemlja suživota, ali da je stvarni suživot onda kada zaista živimo jedni sa drugima, a ne jedni pored drugih". Dodao je da su istraživanja među srednjoškolcima pokazala da bi čak 62% srednjoškolaca imalo problem da im partner ili partnerka budu iz Romske populacije, izrazivši bojazan da je to jasan pokazatelj da se romska populacija i u budućnosti suočavati sa visokim stepenom diskriminacije.
Panelisti su bili saglasni da je neophodna koordinisana akcija državnih i lokalnih institucija, kao i civilnog sektora kako bi se podizala građanska svijest, i uticalo na smanjenje stepena diskriminacije marginalizovanih društvenih grupa.
Treći dan PRIME festivala započet je radionicom Terminologija - Živa biblioteka, kojom je moderirala Kristina Ćetković, programska direktorica NVO 35mm. Predstavnici marginalizovanih grupa odgovarali su na pitanja u vezi sa terminologijom koja se koristi u crnogorskim medijima vezano za marginalizovane i ranjive grupe. Ukazali su na brojne primjere nepravilne upotrebe terminologije, kao i na stavljanje određenih izjava u pogrešan kontekst, te na senzacionalizaciju tema vezanih za marginalizovane društvene grupe. Na brojna pitanja zainteresovanih posjetilaca odgovarali su koordinatorka Studentske savjetodavne kancelarije UMHCG Anđela Miličić, koordinator programa smanjenja štete među osobama koje koriste droge NVO CAZAS Boban Sekulić i novinarka portala Romanet koji radi pod okriljem NVO Phiren Amenca Violeta Hajrizaj.
Zaključak radionice bio je da je neophodno da se urednici i novinari crnogorskih medija informišu i edukuju o upotrebi pravilne terminologije u vezi sa izvještavanjem o marginalizovanim grupama.
Izvor: portal Mediji.me
Priredila: Anđela Miličić